Wist je dat…
Drink je graag koffie? Goed idee. Niet alleen omdat het lekker is, maar ook omdat het verrassend veel voordelen heeft voor je gezondheid. Wetenschappers doen er al jaren onderzoek naar, en wat blijkt? Koffie is niet alleen prima te drinken, maar heeft ook allerlei positieve effecten op lichaam én geest. Mits je het met mate drinkt.
Inhoudsopgave
In dit artikel neem ik je mee langs de nieuwste inzichten. Geen saaie theorie, maar praktische info waar je echt wat aan hebt. Pak er gerust een vers kopje bij.
Koffie helpt je concentreren
Merk je dat je scherper bent na een kop koffie? Dat is geen toeval. Cafeïne zorgt ervoor dat je brein actiever wordt. Je let beter op, maakt minder fouten en kunt je makkelijker focussen. Je hersenen onderdrukken irrelevante prikkels en pikken sneller op wat belangrijk is.
Het effect begint meestal zo’n 45 minuten na je eerste slok. Hoe lang het aanhoudt, verschilt per persoon. Rook je? Dan breekt je lichaam cafeïne sneller af. Slik je de pil? Dan duurt het juist langer voordat het is uitgewerkt.
Caféïne zorgt niet voor verslaving
Misschien denk je: maar raak ik dan niet verslaafd aan koffie? Nee hoor. Mensen die dagelijks koffie drinken blijven meestal op hetzelfde aantal kopjes. Je hebt niet steeds meer nodig voor hetzelfde effect. En als je een dag overslaat, krijg je misschien wat hoofdpijn, maar dat trekt vanzelf weg.
Koffie kan je slaap beïnvloeden
Val je moeilijk in slaap? Dan is het slim om na de middag geen koffie meer te drinken. Cafeïne verlengt namelijk je inslaaptijd. Als je normaal snel slaapt, merk je er weinig van. Maar als je toch al ligt te draaien, kan koffie de boel net wat lastiger maken.
Let op: niet alleen de cafeïne telt. Ook de manier waarop je je dag indeelt, speelt mee. Ga je laat naar bed door werk of studie en sta je alsnog vroeg op, dan voel je je brak – of je nou koffie hebt gedronken of niet.
Koffie verhoogt je cholesterol (soms)
Drink je vaak Turkse koffie, kookkoffie of koffie uit een ouderwetse pruttelpot? Dan is er een kans dat je cholesterol stijgt. Dat komt door bepaalde stoffen (diterpenen) die daarin achterblijven.
Gelukkig is dit makkelijk op te lossen: gebruik een papieren filter. Daarmee blijven de schadelijke stoffen in het filter hangen. Filterkoffie is dus niet alleen lekker, maar ook de verstandigste keuze voor je hart. Koffiepads werken trouwens ook goed.
Goed voor je nieren en lever
Uit grote langetermijnstudies blijkt dat koffiedrinkers minder kans hebben op diabetes type 2. En dat betekent ook minder schade aan je nieren. Waarschijnlijk komt het door de combinatie van cafeïne en andere plantaardige stoffen in koffie, zoals polyfenolen.
Ook je lever lijkt te profiteren van een paar kopjes per dag. De vetopslag in de lever blijft lager, wat helpt tegen leververvetting – een probleem dat steeds vaker voorkomt, vooral bij mensen met overgewicht.
Verlaagt het risico op diabetes type 2
Drink je regelmatig zwarte koffie, dan heb je minder kans op diabetes type 2. Zeker als je het vergelijkt met mensen die liever frisdrank of suikerdrankjes drinken. Eén kop koffie bevat slechts twee kilocalorieën. Ter vergelijking: een glas cola tikt al snel de 100 aan.
Goed voor je hart (met mate)
Koffie verhoogt tijdelijk je hartslag. Maar dat hoeft geen probleem te zijn. Vergelijk het met traplopen: je hartslag gaat ook omhoog, maar op de lange termijn is beweging juist gezond.
Een paar koppen per dag – zeg vier maximaal – kunnen zelfs helpen om je hart en bloedvaten gezond te houden. Koffie bevat antioxidanten en andere beschermende stoffen die de bloeddrukverhogende effecten van cafeïne deels compenseren.
Beste moment: de ochtend
Wil je optimaal profiteren van je koffie? Drink het dan ’s ochtends. Onderzoek laat zien dat de ontstekingsremmende werking van koffie dan het sterkst is. Je lichaam maakt in de ochtend namelijk meer ontstekingsstofjes aan.
Koffie voedt je darmen
In je darmen leven miljarden bacteriën. Samen vormen ze je microbioom. Koffie blijkt invloed te hebben op deze bacteriën. Koffiedrinkers hebben vaak meer van de bacterie Lawsonibacter asaccharolyticus in hun darmen. Die maakt een stofje aan (butyraat) dat je darmwand gezond houdt en ontstekingen tegengaat.
Verkleint mogelijk de kans op darmkanker
Bij patiënten met darmkanker is een verband gevonden tussen koffie drinken en een kleinere kans op terugkeer van de ziekte. Ook is de overlevingskans hoger bij wie drie tot vier koppen per dag drinkt.
Ouderen hebben er ook baat bij
Ouderen die dagelijks meerdere kopjes koffie drinken, blijken fysiek minder kwetsbaar. Ze lopen sneller, verliezen minder spierkracht en vallen minder vaak af. Het effect geldt ook bij decaf koffie, wat erop wijst dat het niet alleen om cafeïne draait.
Let op in de overgang
Voor vrouwen in de overgang is koffie niet altijd een vriend. Cafeïne kan opvliegers en slecht slapen verergeren. Ook het LDL-cholesterol – het ‘slechte’ type – stijgt in deze fase vaak vanzelf al. Dan is het slim om koffie uit automaten of cupjes te beperken en voor filterkoffie te kiezen.
Koffie tijdens de zwangerschap? Met mate
Ben je zwanger? Drink dan niet meer dan twee kopjes per dag. Een foetus breekt cafeïne nauwelijks af. Te veel cafeïne kan invloed hebben op de slaap of prikkelbaarheid van je kindje. Decaf is een veilig alternatief als je toch zin hebt in de smaak van koffie.
Te veel is nooit goed
Cafeïne zit niet alleen in koffie, maar ook in poeders en energiedrankjes. Eén gram cafeïnepoeder staat gelijk aan twee liter koffie. Dat kan gevaarlijk zijn. Met gewone koffie drink je je niet zomaar over de kop, maar houd het bij drie tot vijf kopjes per dag. Meer is nergens voor nodig.
Tot slot: koffie is geen wondermiddel, maar wel een verrassend gezonde gewoonte. Filter het goed, drink het bewust en geniet. Je lichaam (en je humeur) zullen je dankbaar zijn.
